|
Iarsin tra dollotar Tuath Dea a hoentai do agallaim an
gairmic .i. Bres mac Eladna & condioachtutar
cucae die n-araighib. Tobert doib tasiuc na flathae, & ni bo
sofoltach friu disin. Gadhuis im anuth fris co cend .uii.
bliadan. «Rut-bioa», ol ion t-oirecht cétnai a hoentai, «acht docui forsan rathai cétnu coinge cech torad tairfenat frit
laimh, etir treb & tir & or & argat, buar & biad, & diolmaine
do cios & eraic conice sin». «Robor-biaa», ol Pres, «amail atberthei».
Is airi gesu doib an daul, co tarcomlat-sim trénfiru an ts[dot
]idho .i. na Fomore, fri gapail na tuath arecin,
acht go tairsed les (doqhlte). Fa scith lais a ionnarbad asa rige.
Decomlai iarum dechum a máthar & imcomaircter di
cia bo can a cinel. «Is derb lium»,ol síe, & luidh riam docum na tilchu dia
n-acu an es n-aircit asin muoir. Luid remhi docum na trachta,
& dobert a máthair ind órnasc dofacbhud lei do, & dobert-sium
imma meor medonuch, & ba fomhais dou. Ar nach duine dotarfir sí etir
crec & aisced. Ni raibe diib diamad imairgide cusan laithe
sin.
Lotar rempuo ioarum con-rancutar tír na Fómore.
Ráncutar mag mor co n-airechtaib iomdaib. An
t-oirecht ba socruidie diobh dollotar cucau. Immafoucht
scelu dib isin oirecht. Atpertutar bá de feraib Erenn.
Itbert friu iarum an rabutar coin ocu, ar iss ed
ba bes isin aimsir-sin slog teged a n-oirecht alale cumcluiche nó cocluiche do tocbhauil.
«Atat coin lenn», al Pres.
Fochartatar iarum an coin cocluiche, & batar
luaithe coin Tuath nDea oldate coin na Fomore. Focres forrai dno dus
am-bi leo eich ri comrith. Atbertatar sam «Atod», & batar
luaithe aldat eich na Fomore.
Focres forra dno dus a mbi leu nech padh calmai fri
laim imbertai cloidib. Nid frith leu acht Bres
a oenar. Antan denu argaib-sium a laim cosin cloideb aithgin a athair
and ornasc imma meor, & friscomhairc cioa bo cuich en laech. Friscart a máthair
darucenn, & asbert risin rig ba mac dou he. Atcuaid dou an
scél n-uli amail derurmesam.
Fa bronach a athair fris. Atbert an t-athair:
«Cisi ecin det-birt asin tir hi forgabais?» Frisgart
Bres: «Nim-tucc acht m'anfhir & m'anuabhar fesin. Diusriubart die
setaib & maineib & a mbiadh fesin. Nid tallas cios no eric dib cosindiu».
«Duaig sin», al o athair.
«Pa ferr ar-rath oldas a rrighe. Ba ferr a
nguide oldás a n-eguidhi. Cid dia tutchad diu?» ol a athair.
«Dadechadus do cuindchid trénfer
cugaibsi», ar
se. «Nogebainn in tír sin ar eigin».
«Ní rogaba la hainbfir immorro mani gaba la
fir»,ol sé.
«Cest, diu, caidhe mo airrle si luat?» ol Bres.
Faithius iarsin cusan trénfer, co Balur hua
Neitt, co righ na n-innsi, & co hIndech mac De Domnand, co rig Fomoire, &
nos-taireclamat-side doneoch buí o Lochlainn síar do sluag
docum n-Erenn, do astad a císa & a righi ar eigin foruib, gur' ba
haon droichet long o indsib Galld co hErind léo.
Ni tanaic docum nErenn drem bud mo gráin nó
aduath inda in slog sin na Fomoiridhi. Ba combag ogond fir o Sgiathia Lochlaindi
& a hinnsib Gall immon slogad sin.
Imtusa immorro Tuaithi De is ed imma cesnaidter
sund.
Bui Nuadhae doridesi tareis Brese a rige for Thuaith
Deu. Bui mórfled ocuside di Tuaith Dei a Temraig an inbaid
sin. Boi dno oruli oglaech og saighid de Temraig, Samhildánach a
ainm-side. Botar dorsaidi for Temraig an inbuid sin .i. Gamal mac
Figail & Camald mac Riaghaild a n-anmonn sidei. A mboi side and atcí an dirim
n-anetarcnaidh 'na docum. Oglaech coem cruthach co n-imscigg riog a
n-airenuch na buidne sin.
Atbertatar risin dorsaid ara n-indised a Temruich
a tiachtai. Atbert in dorsaid: «Cia fil and?»
«Fil sunn Luch Lonnandsclech mac Ciein meic Diencecht &
Ethne ingine Baloir: dalta siden Taillne ingine Magmoir ri Espáine & Echdach Gairuh meic Duach.»
Rofiarfaig ion dorsaid do t-Samhilldanuch:
«Cia dan frisa
ngneie?» al sei, «ar ni teid nech cin dan i Temruig.»
«Dene mo
athcomarc», ol se: «am saer.» Friscort an dorsaid:
«Nit-regaim i leas. Ata saer lenn cenu .i. Luchtai mac Luachadhae.»
Atpert-sum: «Atum-athcomairc, a dorrsoid: am gobhae.» Frisgart
ion dorsaid dou: «Ata gobae liond cenai .i. Colum Cuaolléinech teorae
nua-gres.»
Atpert-som: «Atom-athcomairc, am trénfer.» Friscart
in dorsaid: «Nid-regoim a les: ata tréinfer lend cenu .i.
Oghmae mac Ethlend.»
Atbert-sum diridesi:
«Atom-athcomairc» ar se: «am crutiri».
«Nit-regaim a les: ata crutiri lenn cenai .i. Auhcan mac
Bicelmois aran-utgatar fir tri ndea i sidoib.»
Atpert-sum: «Atom-athcomairc: am níadh.» Friscart
an dorrsoidh: «Nit-regam e les. Ata níad lion chenu .i. Bresal Echarlam mac
Echach Baethlaim.»
Atbert-sum iarum:
«Adum-athcomairc, a dorsaid, am file &
am senchaid.» «Nid-regam i les: ata file & senchaid cenai lenn .i.
En mac Ethomain.»
Atbert-sum: «Atom-athcomairc», ol se,
«im corrguinech». «Nit recom e les: Ataut corrguinigh lionn cheno: at imdou ar ndruith &
ar lucht cumhachtai.»
Atbert-som: «Atom-athcomairc, am liaich.»
«Nit-regam a les: Ata Dien-cecht do liaigh lenn.»
«Atom-athcomairc», al sé,
«am deogbore.» «Nit-regom a les: atat
deogbaire linn cenau .i. Delt & Drucht & Daithe, Taei & Talom &
Trog, Glei & Glan & Glési.»
Atbert: «Atom-athcomairc: am cert
maith». «Nít-regom e les:
ata cert lind cenu .i. Credne cerd.»
Atbert-som aitherrach:
«Abair frisind rig»,
ol se, «an fil les oeinfer codogabai ina danu-sae ule, & ma
ata les ni tocus-sa in Temraig.»
Luid in dorsaid isin rigtech iar sudiu con-eicid dond riogh
ulei. «Tanaic oclaech iondoras lis», al se, «Samilldánach,
& na huili dano arufognot det muntir-si atat les ule a oenor, conedh fer
cacha danai ule ei.»
As ed atbert-som go rocurit fidhcelda na Temrach dia
saigidh-sium annsin, & gou rug-som a toichell, conad andsin
dorigne an Cró Logo. Acht masa i n-uamas an catha Troianna rohairged
in fidceall ni torracht Herinn andsin í, uair is a
n-áonaimsir rogniadh cath Muigi Tuired
& togail Traoi.
Rohinnised iarsin thrá do Nuadaitt anní sin.
«Tuleic isin les»,
ar Nuadha, «ar ní tanaic ríam fer a shamail sin isin dun-sa».
Dolleig iarum an dorrsaidh seca, & luid isin dún, & siasur a suide
suad, ar bo suí cach dáno é.
Focairtt iarum Ogma an mar-lícc, a rabatar feidm cetri .xx.
cuinge, trésan tech co mbuí fri Temair anechtair: Do cor algusa
for Lucc on. Ducorastar Lucc forcula co mm-buí for lar an
righthighi, & docorustar an mbloig bert riam amach
a taob an rigtige co mbo slan.
«Seindter cruitt
duin», alid sluaig. Sephaind iarum an
t-oglaech suantraige dona sluagaib & don righ an cét-oidqui.
Focairtt a suan on trath co' raili. Sephainn golltraigi co mbatar
oc caei & ac dogra. Sephainn gendtraigi co mbatar hi subai
& a forbfáilti.
Imrordaid iaram Nuadai, o' tconnuirc ilcumachtai
n-aoclagi, dus an caomnacair dingbail na dairi dib fo mbatar lasna
Fomoiri. Gnisit iarum comuirle im dalai and oglaich. Is si comuirle
arriacht Nuadha, caemclodh suidi frisin n-occlaech. Luid Samilldanach
a suide rig, & atreracht an rí riam co cend xiii la.
Imma n-arladair dó iarum fria da brathair .i. Dagdo &
Ogma, for Greallaig Dollaid iarnamarach. Conoccartha
cucu a brathair .i. Goibniu & Dian-cecht.
Bliadan lan doib immon run-sin in lín-sin, conadh desin dogarur
{MS folio 66a} Amhrun Fer nDea fri Grellaid nDollaid.
Conocarthai cucau iarsin druid Erenn & a lege & a
n-aruid & a ngoboinn & a mbriugaid & a mbrethemain. Imusn-agallatar
doib a ndiclet.
Rofiarfaig iarum don corrguinech .i. Matgen a ainm, dus
cia cumang gonanacair. Atbert side focichred slébe
Erenn tri gritai fona Fomorib, go tocrad im-mulloch
fri talmain. Ocus doadbastar doib da priomsliab decc
tiri Erenn do bith fo Tuatha De Danonn og imbualad
dib .i. Sliab Liag & Denda Ulad & Bennai Boirche & Bri Ruri
& Sliab Bladmai & Sliab Snechtae, Sliab Mis &
Blai-sliab & Nemthenn & Sliab Maccu Belgodon & Segois &
Cruachan Aigle.
Imcomaircidh dno den deogbori, cia cumagg conanocair? Atbert-side
doberadh da primloch déc na hErenn ina fiadnoisi, &
ni fugbitis usce indtib cid íotae not-gabad. At iad sou eat-side,
Derc-loch, Loch Luimnigh, Loch n-Orbsen, Loch Ri, Loch
Mescdhae, Loch Cuan, Loch Laeig, Loch n-Echach,
Loch Febail, Loch Dechet, Loch Rioach, Marloch.
Arosscichersit do dib primaibnib dec ina hErenn .i. Buas,
Boann, Banna, Nem, Lai, Sinond, Muaid, Sligech, Samair, Fionn, Ruirtech, Siuir,
& decelaiger
ar Fomorib uile cona foighbid bando indtib. Targebu deogh firu Erenn
ce bet go cenn secht mbliadan isin cath.
Atbert dno Figol mac Mamois a ndrui:
«Firfit teorai
frasae tened liomsou a n-enech sluaig na Fomhore, & pérut da trian
a ngaili & a ngascid & a neirt estib, & arnenas a fual ina
corpoib fodesin & a corpaib a n-ech. Nach anul dotlegfet firu Erenn
bod formach golie & gaisgid & nirt doib. Quia bed isin cath go
cenn secht mbliadan ni bot scithae acach».
Atbert an Daogdae:
«An cumang arbagaid-si dogen-sou ule
amaon.» «Is tu-sai an Dagdae!» or cach, gonadde rot-lil «Dagdae»
o sin e.
Scaraid iarum asin comairlie go comairsitis die teoru mbliadan.
O ro indlid iarum airicill an catha amlaid sin, luid Lucc &
Dagdae & Ogma go tri Deo Danonn, & doberot side gressa an cathae
do Lugh, & roboth sect mbliadnai oca foichill & ag denom anarm.
Boi tegdus den Dagdae a nGlionn Etin antuaith. Bai dno bandal forsin Dagdae dia bliadnae imon samain an catha
oc Glind Edind. Gongair an Unius la Connachta frioa andes.
Conaca an mnai a n-Unnes a Corand, og nige, indarna cos di fri Allod Echae .i.
Echumech,
fri husci andes, alole fri Loscondoib, fri husce antuaith.
Noi trillsi taitbechtai fora ciond. Agoillis an Dagdae hi &
dogniad oentaith. Lige ina Lanomhnou a ainm an baile osin. Is hi an
Morrigan an uhen sin isberur sunn.
Itbert si iarum frisin Dagdae deraghdis an Fomore
a tir .i. a Maug Scetne, & aragarudh an Dagdae oes danu Erionn
arocendsi for Ádh Unsen, & noragad si hi Scetne do admillid rig na Fomore
.i. Indech mac Dei Domnann a ainm, & douhéradh si crú
a cride & airned a gailie uad. Dobert-si didiu a dí bois
den cru sin deno sluagaib batar oconn idnaidhe for
Adh Unsen. Bai Ath Admillte iarum a ainm ond admillid sin an riog.
Degnith ierum lesin oes ndanou ind sen, & docachnotar brechtau for
sluagaib na Fomore.
Sechtmad rie samain sen, & scaruis cach oroile diob go comairnectur
fir Erenn uili al-la rie samain. Sé trichaid cét a
llion .i. da trichaid cét gech trin.
Foides ierum Lug an Dagdae de tascelad forsna Fomhorib
& dia fuirech go tíostais fir Erenn den cath.
Luid iarum an Dagdae go loggfort na Fomore & cunges cairde
cathai forrai. Dobreth do amail conanoich. Degnither lite
do lasna Fomori, & ba dia cudbud on, oir ba mar serc liten
lasium. Nos-lintar core coecduirn an riog dóu, a ndechotar cetri ficet sesrai do lemlacht & a cubat cétnai de men &
beoil. Doberthar gabair & coerig & mucau indtie, & nos-combruithiter
lei. Nos-dortiter a nderc talman dou, & atbert
Indech fris no imberthau fair bas mono tomledh ule, ardaig na berad
ecnach Fomore co rocaithed a said.
Gabois iersin a leig & ba himaircithe go tallfad lanomain ina
lige foro laur na leghi. It e didiu mírionn fordurauhotar
inde, lethau tindei & cethromthu bloinge.
Is ann adbert in Dagdae:
«Fo bioath indso ma rosaigh a broth an
rosaig a blas». Antan immorro noberid an leg laun ina beolu, is adn adbered:
«Nis-collet a micuirne, ol in sruith».
Dobeir-sium immorro a mer cromm tar domain an dercu
foderid itir ur & grioan. Dolluid cotlud foair ierum
ar caitem a liten. Ba mediter scabol tige a bolc fair, gon tibsid im
sodain na Fomore.
Luid uaidib ierum co Trachta Ebae. Niruho herosai tra
den laech imdecht lie mét a bronn. Ba drochruid a
congraim. Cochline go bac a di ullend. Inor aodhar imbe go foph a tonai.
Is ed deno uchtlebar penntol. Da broicc imbe
di croicinn capoild & a find sechtoir. Gabol gicca rothach feidm
ochtair ina diaid, go mba lór do clod coicrice a slicht 'na
degaidh, gonad dei dogaror Slicht Loirge an Dagdai.
[gap: text omitted]
Tecoid iarum na Fomoire co mbatar a ndichmaid a Scetne. Batar firu Erenn im-Moigh Aurfholaigh. Batar
ierum ag imnesie cathai in dá sluag so. «An cauth arfolmotar fir
Erenn de tabairt dúdn», al Pres mac Elier fri
hIndech mac De Domnonn. «Dobiur so inoen», ol Indech, «cu mbat minai a cnamhae mina ernet a
cáno».
Bui comairli lia firu Erenn im nemlegodh Logai isin cath, ara coime.
Go nderochtor a noi noide die comet .i. Tollus-dam &
Ech-dam & Eru, Rechtaid Fionn, & Fosadh & Fedlimidh, Iubor & Scibar
& Minn. Ecol leo iarum mochscelie den oclaich ar imot a dan. As airie
nar' telgsit din cath.
Rotinalid tra maithe Tuaithe De Danonn go Luch.
Ro imcomhoirc a gaboinn .i. Gaibne, cia cumong conancur doib?
«Ni anse», al se.
«Gé bet fir Erenn isin cath go cenn secht
mbliatan, gai detaet dia crunn ann, no claidem memais ann, tarceba
arm nua uamsai ina inoth. Nach rind degeno mo lam-so», ol se, «ni focertar
imrold de. Nach cnes i ragae noco blasfe bethaid de iersin. Ni bó
gnithe do Dulb gobhae na Fomore annisin. Atu dam cor do cath Muige Turedh
anosa.»
«Os tusai, a Dien-cecht,» or Lug,
«cia cumogg conicid
si em?»
«Ni anse», ol sie:
«Nach fer gentor ann, acht mona bentor a
cedn de, nó min tesctar srebonn a inchinde no a smir sentuinde
bodh ogslaun limsu 'sin cath arabharoch».
«Os tusai, a Credne», or Lug frie cerd, «caide do cumong isin cath?»
«Ni anse», ar Credne.
«Semonn a ngai & dornclai a cloidim & cobraid
a sciath & a mbile rusia limsai doip ule».
«Os tusa, a
Luchta», or Luog frie a soer, «cia cumong rosta
'sin cath?»
«Ni anse», or Luchtai,
«a ndoethain sciath & crand sleg rosíae
lemsai doib ule».
«Os tusa, a
Oghmau», ol Lug frie a trénfer, «caide do cumong isin cath?»
«Ni anse», ol sié:
«digguhail and riog lia dingbail tri
nonuhar dia cairdib, la gabail in catha go trian la firu Erenn».
«Os tusa, a
Morrighan», ol Lug, «cia cumang?»
«Ni anse», ol si;
«ar-rosisor dosifius, dosselladh arroselus,
ar-rosdibu nosriastar».
«Os sibsie, a corrgunechai», al Lugh, «cia cumang?»
«Ni anse», ar na corrguinigh,
«a mbuind banai forra iarna trascrad
trienar cerd-ne, goro marbtar a n-aiscid,
& da trian a neirt do gaid foraib, lie forgabail aru
fual.»
«Os sibse, a
deoguhairi», or Lug, «cia cumong?»
«Ni anse», ar na deogbore,
«dobéraimne robhar ítadh foraib
& nemfhogbail dige día cusc doib.»
«Os sibse, a druide», ol Luog, «cia cumong?»
«Ni anse», ar na druide,
«doberomne cetha tened fo gnuisib no Fomore
go nar' fetad fegodh a n-ardou, corusgonot fou cumas iond oicc bet
ag imgoin friu».
«Os tusai, a Corpri, meic
Etnai», or Luog frie a filid, «cia cumang conicid isin cath?»
«Ni anse», ol Corpri,
«degen-sai glaim ndicind
douib, & nus-oerub & nus-anfialub, cona gebat frie
hócu trie bricht mo danu-sa».
«Os siuhse, a Uheculde & a
Dianand»,
or Lug fria da ban-tuathaig, «cia cumang conicid
isin cath?»
«Ni anse», ol sied,
«dolbfamid-ne na cradnai & na clochai &
fodai an talmon, gommod sluag fon airmgaisciud doib, co rainfed hi
techedh frie huatbas & craidenus».
«Os tusa, a
Dagdai», ol Lug, «cia cumang connic for sluag
na Fomhore isin cath?»
«Ni anse,» ol in Dagdae.
«Dugensa leath fria feraib Erenn
etir caemslecht & admilliud & amaidichtai. Bud lir
bommonn egai fua cosaib gregai a cnaimreth fum luirg an f. sie áit a comraicid
diab namod for rái Muige Tuired».
Ruaicill tra Lug cach aruair dib fria a ndanoib on mud-sin, & rus-nert
& rus-aicill a sluag co mbo menmanrad righ nó
roflathua la cech fer dib fon cruth sin.
Ro sernatai tra an cath cech laei etir fine Fomore
& Thuatha Dea, acht nammaá ni botar righ no ruirig
oga tabairt, acht oes feigh foruallach nama.
Ba ingnad tra liasna Fomoire alaill tarfas doib isin
cath. Botar cloite a n-airm-sie .i. a ngaoi & a cloidme, & an romarbad
dia feruib-sium ni ticdis iernabharuch. Ni ba edh immorro
de Tuathaib Dea, ar cia no clotis a n-airm-sium andiu atgainidis
amarach, fobíth roboi Goibnenn Goba isin cerdchai ag denam calc &
gai & sleg, ar dognith side na harma sin fria teorai gressai.
Dognith dono Luchtaine soer na crondo fri teora snasau, & ba feith an tres snas, & ata-indsmad
hi cro an gai. O robidis arm de isin leth ina cerdchai
dobidcet-som na crou cusna crandoib, & ni bo hecin aitherrach
indsma doib. Dugnith dno Credne cerd na semonn fri teorai gressai,
& dobidged cro na ngau diib, & ni bo ecen tairbir remib, & noglentais samlaid.
Is edh dono doberiud bruith isna hogaib nogontais ann, comtar aniu
iarnauárach, fobíth roboi Dien-cecht & a dí mac & a ingen
.i. Ochttriuil & Airmedh & Miach, oc dicetul for an
tibrait .i. Slaine a hainm. Focertdidis a n-athgoite indte immorro
airlestis. Bótar bi notegdis esde. Bati slan a n-athgoite tre nert an
dicetail na cethri lege robatar immon tibrait.
Tanaic didiu frisna Fomore annísin, go tudciset som
fer n-uadaibh de descin cathai & cosdotha Tuath nDea .i. Ruadan mac
Bresi & Brighi ingene in Dagdai. Ar ba mac side & ba ua da Thuaith
Dea. Atcuaid ierum gnim an gaphonn & an tsaeir & an cerdou & na
cetri lege rouhatar imon tibrait do Fomorib.
Rofaided-som afridisie fri marbod neich den oes dana .i. Gaibniu.
Tothloigestar goi ossoide, a semonn on cerdai & a crand an
tsoer. Debreth ierum amail asbert. Bai dono ben and
fri bleth arm .i. cron máthair Fianluig, is í rus-meil gai
Ruadáin. Dobreth di Ruadán didiu an gai a mathri,
conuddesin doberar gai matri de garmnaib beus a n-Erinn.
Immesoi didiu Ruadán ier tabairt in gai dó, & geogoin
Goibninn. Tiscaid sen an gai as & fochaird for Ruadán,
colluid trit & co n-erbailt arbelaib a athar a n-oirecht
na Fomore. Tic Brich & caines a mac. Éghis artós,
goilis fodeod. Conud andsin roclos gol & egem artos a n-Erinn. Is si didiu an Prich
sin roairich feit do caismert a n-oidci.
Luid tra Gaibniu fon tibrait & ba slan side. Bai oclaech
lasno Fomoire .i. Octriallach mac Indich meic
Dei Domnann mac rig Fomoire. Atbert-side frisna
Fomore aro tabroidis cloich cech ain fir leo de clochaib Drobesa
do cor ar tibrait Slaine a n-Achad Abla fri Magh Tuired
andíar, fri Loch n-Arboch antuaid. Lotar didiu & doberod cloich
cech fir for in tiprait. Gonudde ata Carn Octrialdaich
for an carn. Ainm n-aild dono din tibroid-sin Loch Luibe, ar dobered
Dien Cecht ind luib cech losa rouhotar a n-Eri.
O tanaic, tra, airis an cathai moir atrarochtor
na Fomoire asa scoraibh sechtair, & deronsud catha daiggne
ditogladai dib. Ni rabhu tra airich no fer engnamae diob
cen luirig friae chnes, cen catbarr for a cend, cin manais
muirnig 'na deis, gen cloidim tromger for a cris, gen scieth daiggen
for a formnai. Ba bein cinn fri hald, ba laum a net natrach,
ba haigedh go tenid cor fri sluag na Fomoire isin lo sin.
Robtar íet so rig & toisich rouhatar og nertadh sluaig
na Fomoire .i. Balor mac Doit meic Neid, Bres mac
Eladon, Tuirie Tortbuillech mac Lobois, Goll &
Irgold, Loscenn-lom mac Lomgluinigh, Indecch mac De Domnann ri na
Fomoire, Octriallach mac Indich, Omna
& Bagnai, Elotha mac Delbaeth.
Atrachtotar Tuath Dea Donann don leth
eli & dofagaibsid a naie celi ag comet Logai, & lotar do oiris an catha.
Intan iarum segar
an cath conselu Lug asa coimet a mboi ina cairptech, go mbo hé bai
arinchaib catha Tuath nDea.
Roferud tra imairec aith amnus and so etir fine Fomoire & firu Erenn. Boi Lug og nertad fer n-Erenn; coro
ferdais go dicra an cath, fodegh na beidis a ndoiri ní bod sirie. Ár ba
ferr duoib bas d'fhogail oc díden a n-athardho indas beith fo doiri & fou
cis amail rouhatar. Conid and rocan Lug an cetul so
sios for lethcois & letsuil timchell fer nErenn:
- Arotroi cath comartan, etc.
Ros-laisiud na sluaig gair mor oc dol isin cath, comrancotar
iersin, & rogab cach for truasdrad a céile dibbh.
Mor do coemaib derochrotar ann a mbuailie bais. Mor an t-ar & an
lechtloige roboi ann. Roboi uall & imnaire and leth for leth. Bui
ferg & borrfad. Ba himdae reun folu tar gelcnius
moethoclaech ann iarna leudh do lamaiuh letmiuch oc teicht
an gauhad ar imbnárie. Ba hamnus muirn & sai toi na curud & na lath ngali
ic immditin a ngae & a sciath & a courp indtaun nus-bitis a celi ica
truasdrad denaib gaib & denaib cloidbiuh. Amnus, dno, an tarneuch
ruboi and sechnon an cathae .i. gair na laechraidi & presimb na sciath,
loindreuch & fedgairi na cloidhim & na calc ndéd, cairchiu & grindegur na
saicidbolc, sian & etigud na foghaid & na ngabluch, & priscbemniuch na
n-armb.
Es bec tra na comrancatar inn a mmeur ocus a coss oc in
imtuarcain, co tuslitis assa sessam lie slimreth na foluo
fou cossaib na miliodh, co mmbentaeis a cinno diob ana suidip. Conuargabud
cath crótdae, cresachtocch, broineuch, fuilech, & rurassa Unnsenn hi
crobaiph bidbad annside.
Derocair dno Nuodai Aircetlaum ocus Maucha ingen
Ernmoiss lie Balur ui Neit. Duceur Cassmoel lie hOgtriallug mac
n-Indich. Immacomairnic de Luch & di Bolur Birugderc esin cath.
Suil milldagach le suide. Ni horscailtie inn soul acht ir-roi cathae
namma. Cetrar turcbaud a malaig die sol conu drolum omlithi triena
malaig. Sluoach doneceud darsan sól nin-geptis fri
hocco cie pidis lir ilmili. Es de boi inn nem sin fuirri .i. druith
a adhar botar oc fulucht draidechtae. Tanaic-seum &
ruderc tarsan fundeoic, co ndechaid de en foulachtae fuithi, gonid
forsan suil dodecaid nem an foulachta iersin. Condrecait
ierum Luch.[omissis]
«Tocaib mo malaig, a
gille», al Balor, «co ndoecius
an fer rescach fil ocum acallaim.»
Tocauhar a malae dia deirc Baloir. Fucaird Luch iersin
liic talma do, co ndechaid an suil triena cend.
Conid a sluag bodessin derecacha. Co torcair four sluag
na Fomore, conda-apatar tri nonuhair dib fou a toeb, co
mboi a mullach frie bruinni n-Indig meic De Domnann, co
sescaind a loim foulae tar a beolu side.
«Congarar
damsae», ar Indiuch, «Luoch Lethglass .i. mo fili» .i.
lethglass e o talmain go mulluch a cinn. Totaed 'na docum.
«Finnta damsa», ol Indeach, «cia rotollae formsa in n-orcur-sai». [omissis]
Tanaic in Morrigan ingen Ernmusa anduidhe, & boi oc nertad Tuath nDea co fertóis an cath co dur & co dicrai: conid ann rocan in lóid se sis:
«Afraigid rig don cath,» etc. Romebhaid ierum in cauth iersin & roslechait na Fomore co muir.
Dorochratar comtuitim Ogma mac Ealauthan an trénfer
& Indeouch mac De Domnaund ri na Fomore.
Ailis Loch Leatglas for Lucch a anacol.
«Mo tri drinnroisc
daum!» for Luch.
«Rod-bie», our Loch.
«Dingebat-sa fochail Fomore d'Erinn co
práuth, & a ngebas di teungae iocfaid fri diaid mbeuthaud ar cach n-aingceus».
Aunauchta Loch ierum. Is ann cachain in dail n-asdadha do
Gaidelaib: «Gebat foss findgrinde», etc.
Asbert Loch dano doberadh ainm di nai cairptib Lochca
ara anacul. Asbert dano Lucc ara n-ainmnigud. Frisgart
Loch, condepert «Luachta, Anagat», etc.
«Cest, cie hanmanna na n-aradh robatar inn immorro?»
«Medol, Medon, Moth», etc.
«Cie hanmanna na ndeled batur 'na lamaib?»
«Ni anse. Fes, Res,
Roches,», etc.
«Cie hanmanna na n-ech ?» «Can, Doriadha», etc.
«Cest, cie lion ind
air?» for Lucc fri Loch. «Ni fedar
cia lion do aithechaib & do drabarsluag. Mad an lion do tichernaib
& d'airechaib & do anradaib & do macuib righ & do airdrigaib
Fomore rofetar .i. triar tri fichit .l. cét fer
.xx. cét tri cóicait .ix. cuicir cetri .xx. míle,
ochtar ocht fichit, moirseser cetri .xx., seiser cetri
.xx. coicer ocht fichit, dias cethrachat im hua Net
noicait.
Is he sin lion ind áir dorochair di airdrigaib & do airdticernaib
na Fomore isin cath.»
«Mad al-lion immorro di aithechaib & di drochdóiniuh
& di daoscarsluag & d'aos cecha danae olchenae
diloutar a comoidecht an marsluaig aur dideochaid
cech anroth & cech ardtoisech & cech airdri
de Fomorcaib cona sochraide din chauth co torcradaur
adn uili a sóir & a ndaoirnisn-airmium acht uothad di moghadaib
na n-airdrigh namáu. Issed adnso au... lion ro airmios di suidhiuh
amal attconnaurc. Secht fir secht fichit secht
cét secht caocae .L. di cétaib cét .xx. fichi. cét
cét .xl. immon Saub n-Uancendach mac Carpri Cuilc, mac
sidhe moga di Indeuch mac De Domnadn .i. mac moga
rich Fomore».
«Madh a ndorochair adn chena de lethdoinib & di crandasc.
fianlaich dineoch nad roacht cridiu cathae co ro hairmither
reanda nime & gainem maurae & loae snechtae & drucht
for faichthi & bommadn eghae & feur fo cossaib greghae & groigh
meic Lir la maur-ainfini, ni hairmidter side itir».
Iarsin dono frith baoccul Bresi meic Elathan
dóip. Atbert-sidhe: «Is feurr m'anacul», ol se, «oldass mo guin».
«Cid annsidie biass
de?» aur Lucc. «Bid sir-blechtach bae Erenn»,
ol Pres, «diae nom-aunastar-sa». «Comarfassa diar ngaothuib», or Lug.
Is desin luid Lug co Maoiltne Morbretach, co n-epert pris:
«An anustar Bres ar bithblicht do buaibh Erenn?»
«Nach anustair», ar Moeltne,
«nad cumhaicc an oes nach a
n-indoth, ce choni a mblicht airet beat bí».
Atpert Lug fria Bres:
«Ni ed annisin not-anuig; nad
cuimgi a n-oes nach a n-inddoth, ce chonis a mblicht».
Atpert Bres: «Forbotha ruada: Roicht
Mailtne».
«An fil n-aill nut-ain, a Bres?» ar Lug.
«Fil ecin: abair fri bar mbrethiomain, bibhsiutt buain cech raithi ar
m'anocol-sa».
Atbert Lug fria Moeltne:
«An anustar Bres ar
buain n-etha cech raithi di feruib Erenn?»
«Is ed immanairnicc
lind», or Maoiltne, «errach fria har & sílad,
& tosach samraid fri foircend &
sonairti n-etha, & tossach n-aipchi
foghamair fri forcend aipchi n-etha & fria
buain. Gaimred fria tomalta».
«Nis-tessaircc
annísin», or Lug fria Bres. «Forbotha ruadha, roicht Mailtni», or se.
«Is luga
dot-essaircc», or Lug. «Cid?» ol Bres.
«Co conebrad,
co silfad, co chobibsad fir Erenn? Is iar fis an trede siu manad anustar».
«Abair friu, Mairt a n-ar, Mairt hi corad sil a ngurt, Mairt
a n-imbochdt».
Roleccad ass didiu Bress triasan celgsin.
Isan cath sin didiu fuair Oghma trenfer Ornai, claidiomh
Tetra ri Fomóre. Tofoslaicc Oghma in claideb & glanais he.
Is andsin ro indis an claideb nach ndernad de, ar ba bess
do claidbib antansin dotorsilcitis doadhbadis na gnimha dognithea dib
intansin. Conid desin dlegaid claidme cíos a nglantai iarna
tosluccad. Is de dno forcométar brechda hi cloidbib
osin amach. Is aire immorro nolabraidis demna d'armaib isan aimsir
sin, ar no adraddis airm ó dáinib isin ré-sin & ba do comaircib na
haimsire sin na hairm. Is don cloidibh sin rochan Loch Lethglas in
lóid-si:
- Admell maorna uath,
etc.
Loutar andiaid na Fomore dno Lug & an Daghdou & Ogma, ar
cruitire an Dagda ron-ucsad leo, Uáitniu a ainm. Rosaghad ierum
a flettech a mboi Bres mac Elathan & Elathan mac Delbaith.
Is ann boi in crot for in fraighid. Is si in cruit sin ara nenaisc in Dagdae na ceola conna rofograighsetor tria gairm co ndegart in Dagda intan atbert annso sis:
Tair Daur-dablao.
Tair Coir cetharchuir,
Tair sam, tair gam,
beola crot & bolg & buinne.
Dá n-ainm dno batar foran cruit-sin .i. Dur-dabla &
Coircethairchuir.
Doluid an crot assan froig ierum, & marbaid
nónbor, & tanuicc docum an Daghda, & sepainn side a trédhi fora
nemithir cruitiri doib .i. súantraigi & genntraigi &
golltraigi. Sepainn golltraigi doib co ngolsad a mna déracha.
Sepainn genntraigi doib co tibsiot a mna & a macraith.
Sepainn suantraigi doib co tuilset an tsluaigh. Is
de sén díerlátar a triur slan uaidib ciamadh ail a ngoin.
Dobert an Dagda diu laiss [gap: omission in original] tria
gém na dairti dobreth dó ara soethar. Ar intan rogessi a gaimmain
rogeltatar cetri Erinn uili doneoch bertatar Fomore
dip ina cios.
Iar mbrisiud ierum an catha & iar nglanad ind air, fochard and
Morrigan ingen Ernmais do tascc an catha sin & an coscair moair
forcoemnocair ann do rigdingnaib Erenn & dia sidhcairib & dia
ard-uscib & dia inberaiph. Conid do sin innesus Badb aird-gniomha beus. «Nach scel laut?» ar cach friaise
ann-suide:
Sith co nem.
Nem co doman.
Doman fo nim
Nert hi cach, etc.
Boi si iarum oc taircetul deridh an betha ann beus
& oc tairngire cech uilc nobíad ann, & cech teadma & gach diglau; conid
ann rocachain an laid se sís:
Ni accus bith nombeo baid,
sam cin blatha,
beti bai cin blichda,
mna can feli,
fir gan gail,
gabala can righ,
[gap: extent: approx. 6 words]
feda cin mes,
muir can torad
[gap: extent: approx. 40 words]
sen saobbretha,
brecfásach mbrithioman,
braithiomh cech fer,
foglaid cech mac.
Ragaid mac il-ligie a athar,
ragaid athair al-ligi a meic,
cliamain cach a bratar,
[gap: extent: 8 words]
olc aimser.
immera mac a athair,
imera ingen a máthair. |